PRZYGOTOWANIA DO PODRӯY

��� limat i sezon turystyczny Egipt le�y w Afryce P�nocnej mi�dzy 22 a 32 szeroko�ci geograficznej p�nocnej, w pasie suchego klimatu subtropikalnego charakteryzuj�cego si� upalnymi latami i �agodnymi wiatrami. R�nica temperatur mi�dzy dniem i noc� mo�e wynosi� nawet 17C. Na po�udnie od Kairu deszcz nie pada prawie nigdy, jednak od czasu wybudowania Wielkiej Tamy w Asuanie zwi�kszy�a si� wilgotno�� powietrza oraz stopie� zachmurzenia. Delta i wybrze�e p�nocne znajduj� si� w strefie klimatu �r�dziemnomorskiego, charakteryzuj�cego si� obfitymi opadami w okresie zimy. Na Synaju od grudnia do kwietnia opady zdarzaj� si� wprawdzie rzadko, ale s� bardzo du�e i powoduj� szybki przyb�r w�d w wadi (wyschni�tych korytach rzek). Niemal ka�dej zimy w g�rach spada �nieg. Wiosna to okres chamsinu - gor�cego, suchego i uci��liwego wiatru z pustyni, wiej�cego zwykle przez wiele godzin, a czasem nawet dni.

���e wzgl�du na klimat najlepiej odby� podr� do G�rnego Egiptu i Kairu w czasie od pa�dziernika do kwietnia. Okres najwi�kszego nasilenia ruchu turystycznego przypada na Bo�e Narodzenie i Wielkanoc. Je�li podr�ujemy po Delcie lub udajemy si� do Aleksandr� mi�dzy listopadem a kwietniem, powinni�my by� przygotowani na cz�ste opady deszczu i ch�ody. Podobnie w rejonie Synaju i nad Morzem Czerwonym, cho� temperatura wody nie opada nigdy poni�ej 21 C. Podczas lata panuj� upa�y, temperatura na po�udniu kraju si�ga cz�sto ponad 40C, ale ze wzgl�du na stosunkowo nisk� wilgotno�� powietrza (ok. 30%) mo�na j� �atwiej znosi�. Jest to idealny okres do odbycia podr�y po kraju, o ile oczywi�cie jeste�my w stanie wytrzyma� taki upa�, poniewa� organizatorzy turystyki i hotele oferuj� znaczne zni�ki, a w �wi�tyniach i grobowcach panuje cisza i spok�j. W Aleksandrii przypada w�wczas szczyt sezonu turystycznego.

Ubi�r

��� adzimy zabra� ze sob� lekkie ubrania z bawe�ny, wygodne obuwie i jakie� nakrycie g�owy. W okresie zimy nale�y mie� ze sob� cieplejsze okrycie, poniewa� zdarzaj� si� przejmuj�ce ch�ody, nawet podczas dnia. Stroje bardzo sk�pe s� niewskazane - nawet je�li barometr idzie wysoko w g�r� - cho� Egipcjanie s� ju� przyzwyczajeni do tego, �e tury�ci raczej rozbieraj� si�, ni� ubieraj�. Je�li jednak chcecie okaza� cho� troch� szacunku dla wra�liwo�ci mieszka�c�w kraju faraon�w, pami�tajcie przynajmniej o tym, �e nagie ramiona i nogi s� uznawane za niestosowne zar�wno w przypadku kobiet, jak i m�czyzn! Bluzek na rami�czkach, szort�w i bardzo obcis�ych spodni nale�y raczej unika� - i to nie tylko w meczetach i ko�cio�ach.

Przekraczanie granicy

��� y wjecha� do Egiptu, nale�y mie� paszport wa�ny jeszcze przynajmniej przez 6 miesi�cy oraz wiz� egipsk�, kt�r� mo�na otrzyma� (po wype�nieniu odpowiedniego formularza) w Ambasadzie Egiptu w Warszawie, ul. Alzacka 18. Poniewa� zmiany w przepisach zachodz� szybko, nale�y przed podr� poinformowa� si�, jakich formalno�ci trzeba dope�ni�. Maksymalny czas pobytu turystycznego w Egipcie wynosi 1 miesi�c (mo�na te� stara� si� o tzw. podw�jn� wiz� turystyczn� na okres 3 miesi�cy). Je�li planujecie wycieczk� do kt�rego� z pa�stw s�siednich, nale�y posiada� wiz� z prawem wielokrotnego wjazdu. Uwaga: je�eli w paszporcie macie odnotowany wjazd do RPA, nie otrzymacie wizy egipskiej. Specjalne przepisy obowi�zuj� turyst�w przekraczaj�cych granic� izraelsko-egipsk� w Eilat/Taba. Przy wje�dzie do Egiptu mog� oni otrzyma� kr�tkopobytow� wiz� uprawniaj�c� do wjazdu na obszar po�udniowego Synaju i przebywania jedynie kilku dni nad Zatok� Akaba lub w rejonie klasztoru �w. Katarzyny. Nie maj� prawa wjazdu w rejon doliny Nilu. W ci�gu 7 dni nale�y zarejestrowa� fakt wjazdu na teren Egiptu u stosownych w�adz lub na policji! Je�li planujecie podr� po kraju, rejestracji nale�y dokona� w ci�gu 48 godzin po przyje�dzie do ka�dego nowego miejsca. Zwykle zajmuj� si� tym s�u�by hotelowe. Je�li nie podr�ujecie z grup�, upewnijcie si�, �e dokonano rejestracji (tr�jk�tny znaczek w paszporcie, obok wizy). W przeciwnym wypadku mo�ecie mie� trudno�ci i zap�aci� grzywn� przy wyje�dzie.

��� ie wolno przekracza� terminu up�ywu wa�no�ci wizy o wi�cej ni� dwa tygodnie. By przed�u�y� pobyt, nale�y mie� zdj�cie paszportowe i kwit dokumentuj�cy wymian� co najmniej 180 dolar�w USA (USD). W Kairze urz�d rejestracyjny i biuro zajmuj�ce si� przed�u�aniem wiz mieszcz� si� w centrum miasta, w budynku Mugammy przy Midan at-Tahrir; w Aleksandrii przy Sh. Tal at Harb 28. W innych miastach formalno�ci dokonuje si� na posterunku policji.

Waluta, wymiana pieni�dzy

��� ��wn� jednostk� monetarn� jest funt egipski, w skr�cie LE (Livre Egyptienne). Dzieli si� na 100 piastr�w (PT). Po arabsku funt nosi nazw� gin�h, piastr qirsh (wymawiane w Kairze "irsz"). Czeki podr�ne typu Travelers przyjmowane s� wsz�dzie, Euroczeki przyjmuje jedynie kilka bank�w, m.in. w porcie lotniczym i du�ych hotelach. Banki te czynne s� zwykle przez 24 godziny. Kwit wymiany nale�y zatrzyma� do wyjazdu, poniewa� trzeba go pokaza� w�adzom celnym oraz okazywa� przy meldowaniu si� w hotelach. Nale�no�� za pobyt w hotelach mi�dzynarodowych pobierana jest zawsze w "twardej walucie"! W miar� zbli�ania si� do ko�ca pobytu starajcie si� wymienia� tyle pieni�dzy, ile jest wam niezb�dne: zbyteczne funty mo�na wymieni� z powrotem na inn� walut� jedynie w�wczas, gdy posiada si� wszystkie kwity wymiany, a suma wymienionych pieni�dzy wynosi co najmniej 30 USD na osob� dziennie. Sklepy wolnoc�owe na lotniskach nie przyjmuj� waluty egipskiej!

Opieka zdrowotna

��� rzy wje�dzie do Egiptu nie jest wymagane �wiadectwo szczepie�. Podr�ni przybywaj�cy z rejon�w zagro�onych epidemi�, nawet je�li jedynie przez nie przeje�d�ali w okresie 7 dni przed dat� wjazdu do Egiptu, musz� posiada� �wiadectwo szczepienia ��tej febry i cholery. Radzimy najpierw zasi�gn�� informacji w kraju, w odpowiedniej plac�wce s�u�by zdrowia. Wskazane jest zaszczepienie si� gammaglobulinami, poniewa� da nam to wi�ksz� pewno��, �e nie zarazimy si� ��taczk� A przez okres 6 tygodni. Latem nale�y zabezpieczy� si� przed malari�. Warto posiada� polis� ubezpieczeniow�. Apteczka podr�na powinna zawiera� leki przeciwprzezi�bieniowe (to dolegliwo�� najcz�ciej spotykana w�r�d turyst�w), przeciwgor�czkowe, przeciwgrypowe, Leki na dolegliwo�ci �o��dka i kr��enia. �rodki do dezynfekcji ran, plaster i opatrunki s� r�wnie wa�ne jak krem chroni�cy przed promieniowaniem s�onecznym oraz �rodki na owady (przed i po uk�szeniu!). Warto tak�e mie� przy sobie chusteczki od�wie�aj�ce, bardzo przydatne w podr�y. Przyczyn� k�opotliwych, cho� najcz�ciej nieszkodliwych dolegliwo�ci �o��dkowych jest picie zbyt zimnych napoj�w. Wielka r�nica temperatur mi�dzy dniem a noc�, klimatyzacja w pokojach hotelowych i autobusach to najcz�stszy pow�d wszelkiego rodzaju przezi�bie�. Ze wzgl�du na mo�liwo�� zara�enia si� bilharcjoz� (krwiomocz egzotyczny) mo�na k�pa� si� jedynie w wodzie chlorowanej lub w morzu, nigdy w jeziorach i kana�ach. Jest to wa�na przestroga, o kt�rej turysta powinien zawsze pami�ta�.

PRZYJAZD DO EGIPTU

Samolotem

��� i�dzynarodowy pon lotniczy w Kairze jest wa�nym w�z�em komunikacyjnym w ruchu mi�dzy Europ�, Afryk� i Azj�. L�duj� tu samoloty wielu linii lotniczych. Pa�stwowy przewo�nik egipski, Egypt Air, obs�uguje regularnie trasy do Nowego Jorku, Los Angeles, Kopenhagi, Helsinek, Sztokholmu, Bangkoku, Bombaju i Manili oraz do wielu innych miast. Do Kairu dotrze� mo�na ze wszystkich niemal europejskich stolic. Z Warszawy dwa razy w tygodniu lataj� do Kairu samoloty PLL LOT. Raz w tygodniu mo�na polecie� do Kairu samolotem z Budapesztu lub Pragi czeskiej. Lufthansa oferuje codzienne po��czenie na trasie Frankfurt-Kair i loty kilka razy w tygodniu na trasie Monachium-Kair, podobnie samoloty Aust�an Airlines lataj� kilka razy w tygodniu z Wiednia do Kairu, a Swissair obs�uguje lini� Zurych-Kair. Samolotami Lufthansy mo�na polecie� z Frankfunu bezpo�rednio do Aleksandii i Luksoru. Wiele linii lotniczych oferuje przeloty czarterowe, kt�rych koszt jest ni�szy ni� koszt przelotu liniami regularnymi; mo�na w�wczas polecie� bezpo�rednio do Hurghady, Luksoru, Szarm asz-Szeich lub Asuanu.

Statkiem

��� eszcze do niedawna do Egiptu najcz�ciej p�yn�o si� statkiem i by�a to zwykle podr� pe�na uroku. Dzi� jedyn� regularn� lini� ��cz�c� Europ� z tym krajem jest w�oskie towarzystwo �eglugowe Adriatica. Jego statki p�ywaj� na trasie Wenecja-Aleksandia od jednego do czterech razy w miesi�cu, z wyj�tkiem lutego. Informacji udzielaj� agencje reprezentuj�ce towarzystwo Adriatica. W Egipcie: MENATOURS, Aleksandria, Md. Sa`d Zaghlul (obok hotelu Cecil), tel. 808407 lub oddzia�y MENATOURS w Kairze, Pon Saidzie, Ismailii lub Suezie. Inne agencje reprezentuj�ce Adriatik� to: W Stanach Zjednoczonych: Extra Value Travel Inc. 689 South Collier Blvd., Marco Island - F1. 33937, USA, tel. 813-3943384. W Kanadzie: Extra Value Travel, c/o Evt. Vacations, 120 Adelaide St., W. Toronto, Onta�o MS Hiti, Canada, tel. 416-3643672. W Wielkiej Brytanii: Italian General Shipping, St. Claire House 33135, Mino�es, London EC3NlDD, tel. 071-4889821. W Turcji: Rinaldo Leante, Sigorta-Vapur Isle� Tu�zm, Bankalar Cadd. "Ass Generali" Man - no 31133, POB 31, Karakoy - Istanbul, tel.1-1520783. W Niemczech: Seatours Intemation�l, Seilerstr. 23, 60313 Frankfun am Main, tel. 069/13330. Ciekaw� alternatyw� jest podr� statkiem handlowym, ale doradzamy j� jedynie tym, kt�rzy dysponuj� du�� ilo�ci� czasu, poniewa� trasa i godzina wyj�cia z portu mog� by� podane dopiero w ostatniej chwili. Ustala si� je w zale�no�ci od rodzaju �adunku i pon�w docelowych, a tak�e termin�w kolejnych za�adunk�w i wy�adunk�w po drodze. Je�li decydujemy si� na podr� trampem, mo�emy zabra� samoch�d. Informacji udzielaj� agencje Polskich Linii Oceanicznych i Polskiej �eglugi Morskiej.

L�dem

��� odr� l�dem jest idealnym sposobem dotarcia do Egiptu dla tych, kt�rzy s� prawdziwymi mi�o�nikami Wschodu i maj� w sobie �y�k� w�drowca, lubi� przygody i dysponuj� du�� ilo�ci� czasu. Przemierzaj�c ponad 4000 km przez Austri�, Bu�gari� lub Grecj�, Turcj�, Syri�, Jordani� "do�wiadczycie" w najlepszym tego s�owa znaczeniu zmienno�ci krajobrazu, klimatu, ludzi, kultury. Wi�kszo�� dr�g mo�na przeby� bez trudu, mo�na tak�e podr�owa� poci�gami i/lub autobusami. Ka�dego dnia kursuje prom ��cz�cy Akab� w Jordanii z Nuwaib� na Synaju (podr� trwa ok. 3 godz.) oraz Akab� z Suezem. Z Ammanu do Kairu kursuj� bezpo�rednie autobusy korzystaj�ce tak�e z promu Akaba/Nuwaiba. Od czasu zawarcia traktatu w Camp David mo�na do Egiptu wje�d�a� tak�e z obszaru Izraela przez Eliatl Taba. Codziennie kursuj� autobusy ��cz�ce Tel Awiw z Kairem. Ostatnio otwarta zosta�a tak�e granica egipsko-libijska, przej�cie w Musa ad Soloum, lecz niestety zamkni�ta jest granica z Algieri�. Informacje dotycz�ce warunk�w uzyskania wizy libijskiej uzyska� mo�na w Ambasadzie Ludowej Republiki Libii.

PODRӯOWANIE PO EGIPCIE

Poci�giem

��� oci�g jest dobrym i tanim �rodkiem lokomocji zar�wno w Delcie, jak i w dolinie Nilu.� Na trasie Kair-Luksor-Asuan kursuj� dwa poci�gi dzienne i kilka nocnych z wagonami sypialnymi Egyptian State Railroad. Ka�dej nocy kursuj� tak�e dwa mi�dzynarodowe poci�gi Wagon Lits. Bilet (znacznie dro�szy) na poci�g Wagon Lits obejmuje podr� w przedziale z dwoma ��kami, �niadanie i kolacj�. Podr� do Luksoru trwa oko�o 11 godz., do Asuanu oko�o 15 godz. Bilety nale�y kupi� na tydzie� przed odjazdem w biurze podr�y lub na dworcu w Kairze, Luksorze lub Asuanie. Compagne Internartiocinale des Wagons Lits prowadzi kas� na Dworcu G��wnym w Kairze. Mi�dzy Kairem a Aleksandri� poci�gi kursuj� niemal co godzina, kilka razy dziennie je�dzi na tej trasie poci�g ekspresowy (podr� trwa dwie i p� godziny). Codziennie kursuje tak�e poci�g z wagonami sypialnymi do Matruh. W poci�gach egipskich s� zazwyczaj trzy klasy. Kupi� bilet lub dokona� rezerwacji mo�na zwykle na tydzie� przed odjazdem, zawsze trzeba kupi� bilet przynajmniej jeden dzie� przed planowan� podr�. W sezonie turystycznym rezerwacja miejsca w poci�gu jest konieczna! Informacji o rozk�adzie jazdy poci�g�w i po��czeniach udziela punkt informacyjny na dworcu. Rozk�ad jazdy poci�g�w kursuj�cych na trasie Kair-Aleksandia zamieszczaj� broszury wydawane przez Ministerstwo Turystyki (Cairo lub Aleksandria by Night and Day). Podaj� one tak�e numery poci�g�w, co jest istotne, poniewa� kasjerzy cz�sto sprzedaj� bilety jedynie na poci�gi, kt�rych numery maj� wyszczeg�lnione.

Samolotem

��� oty krajowe s� w Egipcie stosunkowo tanie i zwykle punktualne, o ile nie trafi si� burza piaskowa, szczeg�lnie wiosn�. Egypt Air lata kilka razy dziennie na linii Kair-Aleksandria, Kair-Luksor, Kair-Asuan-Abu Simbel oraz kilka razy w tygodniu na linii Kair-Hrrr-ghadtr i Kair-Charga i raz w tygodniu na linii Kair-Matruh. Egypt Air organizuje tak�e kilkudniowe wycieczki zbiorowe, zapewniaj�c zakwaterowanie w hotelach wy�szej kategorii. Air Sinai utrzymuje regularne po��czenia mi�dzy Kairem, Luksorem, Hurghad� a Synajem. G��wne porty lotnicze na Synaju znajduj� si� w Szarm asz-Szeich, At-Tur, w pobli�u klasztoru �w. Katarzyny i w El-Arisz. Szczeg�owych informacji udzielaj� biura Air Sinai mieszcz�ce si� pod arkadami hotelu Nile Hilton przy Midan at-Tahrir- w Kairze, tel. 760948. Tu nale�y dokonywa� rezerwacji na wszystkie loty samolotami tej linii, nawet je�li zamierzamy odby� podr� na trasie Hurghada-Synaj lub Luksor-Synaj. Codziennie z wyj�tkiem czwartk�w odbywaj� si� rejsy samolot�w prywatnej linii ZAS Passenger Service z Kairu do Luksoru, Anrrrnu. Hurghady i klasztoru �w. Katarzyny. Organizowane s� tak�e r�nego rodzaju krajowe i mi�dzynarodowe przeloty czarterowe. Biuro mie�ci si� w centrum Kairu przy Midan Tal'at Harb 1. tel. 3928662.

Statkiem

��� a klasyczny spos�b podr�owania po Egipcie uwa�any by� zawsze rejs statkiem po Nilu. Na odcinku Kair-Asuan p�ywa jedynie kilka z oko�o 200 luksusowych statk�w-hoteli. Niekt�re z nich s� w�asno�ci� wielkich sieci hoteli, takich jak Hilton, Sheraton, Oberoi. Pozosta�e p�ywaj� jedynie mi�dzy Dender� a Asuanem. Cena biletu obejmuje miejsce w kabinie, pe�ne utrzymanie oraz wycieczki z przewodnikiem do ciekawszych miejsc zabytkowych. Rezerwacji dokonuj� wszystkie niemal biura podr�y lub punkty rezerwacji w wymienionych wy�ej hotelach. Niezapomnianym prze�yciem jest kilkudniowa podr� feluk� z Luksoru do Asuanu lub na odwr�t. �pi si� na pok�adzie, a w�a�ciciel �odzi dba o wszystkie potrzeby pasa�er�w, robi zakupy i gotuje. Cen� nale�y uzgodni� na wst�pie.

Autobusem i taks�wkami zbiorowymi

��� u�e miasta egipskie po��czone s� mi�dzy sob� oraz ze stolic� sieci� niedrogich po��cze� autobusowych. Bilety radzimy kupowa� z wyprzedzeniem! Mo�na to uczyni� zwykle na dworcu autobusowym lub w biurze danej kompanii autobusowej (dwa dni przed odjazdem). Cz�� autobus�w ma klimatyzacj�. Kilka autobus�w nale��cych do Upper Egypt Company, takich jak Super Jet's, Flying Eagles lub Golden Arrows, to pojazdy luksusowe posiadaj�ce WC, wideo i barek serwuj�cy napoje. Informacji nale�y zasi�gn�� w momencie dokonywania rezerwacji. Nieco wi�cej p�aci si� za przejazd autobusem z klimatyzacj� i autobusem nocnym. Zamiast autobusami mo�na wygodnie podr�owa� taks�wkami zbiorowymi. S� to zwykle samochody marki Peugeot zabieraj�ce 7 pasa�er�w, kursuj�ce na takich samych trasach jak autobusy lub nieco kr�tszych. Oznacza to, �e trzeba si� cz�ciej przesiada�. Ich postoje mieszcz� si� zazwyczaj w s�siedztwie dworc�w autobusowych. Ruszaj� natychmiast, kiedy zbierze si� komplet pasa�er�w, mo�na jednak wynaj�� tak� taks�wk� tylko dla siebie, o ile zap�aci si� za miejsca pozosta�ych pasa�er�w.

Samochodem

��� ci�gu ostatnich kilku lat sie� egipskich dr�g zosta�a znacznie rozbudowana i naprawiona. Czteropasmowe autostrady spotkamy jedynie na terenie Delty, ale g��wne drogi w dolinie Nilu, na Synaju i nad Morzem Czerwonym oraz drogi, kt�re je ��cz�, s� tak�e wygodne. Drogi podrz�dne znajduj� si� cz�sto w gorszym stanie lub s� po prostu zwyk�ymi traktami. Na drogach prowadz�cych przez pustyni� cz�sto zalega piasek. Podr�owa� po nich nale�y co najmniej w dwa samochody, zasi�gn�wszy uprzednio informacji o ich stanie w Automobile Club of Egypt (tam te� nale�y pyta� o ewentualne drogi zamkni�te): 10 Sh. Qasr an-Nil, Kair, tel. 02-5743348. W Egipcie obowi�zuje ruch prawostronny. Wi�kszo�� znak�w jest dwuj�zyczna. Dopuszczalna pr�dko�� poza terenami zabudowanymi i miastami wynosi 90 km/godz. Nieszkodliw� pozosta�o�ci� z czas�w wojny s� punkty kontroli drogowej, gdzie cz�sto prosz� o pokazanie prawa jazdy. Nale�y uwa�a� w czasie jazdy noc�: wsz�dzie mo�na spotka� samochody �le lub wcale nie o�wietlone, wozy konne, ludzi na os�ach, zwierz�ta lub przechodni�w. Gdy zepsuje si� wam pojazd, zawsze znajdziecie kogo�, kto ch�tnie udzieli wam pomocy. Naprawy w warsztacie s� tanie, a Egipcjanie to mistrzowie improwizacji. Kiedy problem oka�e si� niemo�liwy do rozwi�zania, egipski automobilklub ATCE w Aleksandrii s�u�y turystom pomoc� znaj�c� j�zyk angielski (tel. 03-5481494). Uwaga: nigdy nie nale�y odrzuca� oferty umycia lub przypilnowania samochodu, trzeba si� zrewan�owa� za tak� us�ug� niewielkim napiwkiem. Tego typu us�ugi daj� utrzymanie wielu ludziom w Egipcie. Wynajem samochod�w i taks�wki miejskiej Mi�dzynarodowe firmy zajmuj�ce si� wynajmowaniem samochod�w, takie jak Avis, Bita, Budget i Henz maj� swoich przedstawicieli we wszystkich wi�kszych hotelach i portach lotniczych. By wynaj�� samoch�d, nale�y mie� uko�czone 21 lat i posiada� mi�dzynarodowe prawo jazdy. Ceny za wynajem s� ni�sze ni� w Europie; posiadacze kart kredytowych zwykle nie musz� wnosi� op�aty depozytowej. Je�li kto� nie chce sam prowadzi� samochodu, mo�e wynaj�� kierowc� za niezbyt wyg�rowan� cen�. Tego rodzaju us�ugi oferuje wi�kszo�� biur podr�y lub pa�stwowej kompan� wynajmu samochod�w Misr Limousine, tel. 2599813. Tak�e kierowcy taks�wek proponuj� zwiedzanie samochodem interesuj�cych miejsc. Cen� nale�y ustali� na wst�pie.

��� Egipcie taks�wki s� tak tanie, �e sta�y si� ulubionym �rodkiem komunikacji. Taks�wk� podr�uje zwykle kilku pasa�er�w, mo�na wi�c zatrzymywa� tak�e te, kt�re ju� kogo� wioz�. Dla cudzoziemca �atwiejszym sposobem wynaj�cia taks�wki jest zwr�cenie si� do jednego z kierowc�w parkuj�cych przed hotelem.� Doro�ki spotykane w wielu egipskich miastach nie s� jedynie atrakcj� dla turyst�w, ale s�u�� jako doskona�y �rodek lokomocji. Ich w�a�ciciele tak�e oferuj� zwiedzanie zabytkowych miejsc i cz�sto jazda taka jest prawdziw� przyjemno�ci�.

Wycieczki zbiorowe

��� szystkie wi�ksze biura podr�y w Egipcie organizuj� zbiorowe wycieczki jedno lub kilkudniowe, z przewodnikiem lub bez i tam te� nale�y dokonywa� rezerwacji. Pa�stwowe biuro podr�y Misr Travel, maj�ce swoje przedstawicielstwa we wszystkich odwiedzanych przez turyst�w miastach, oferuje jednodniowy objazd ciekawszych miejsc w danej okolicy.

RADY PRAKTYCZNE

Zakwaterowanie

��� ficjalny system klasyfikacji hoteli od jednej do pi�ciu gwiazdek nie zawsze odpowiada klasyfikacji hoteli w Europie, szczeg�lnie w przypadku hoteli ni�szej kategorii. Cena za dwuosobowy pok�j w hotelu klasy lux (4 lub 5 gwiazdek) waha si� mi�dzy 65 a 200 dolar�w. W hotelach klasy �redniej (3 gwiazdki) ceny s� bardzo zr�nicowane. W Aleksandrii p�aci si� oko�o 25 dolar�w za pok�j dwuosobowy, w Kairze i innych miastach za taki sam pok�j zap�acimy 45-65 dolar�w. W hotelach ni�szej kategorii (2 gwiazdki) i pensjonatach trzeba zwykle zap�aci� 20-80 LE za pok�j dwuosobowy. Do ceny pokoju dolicza si� zazwyczaj 10% za obs�ug� i 12% podatku. Je�li nie macie wielkich wymaga� w kwest� higieny i komfortu, zawsze znajdziecie ta�szy hotel.� W sezonie turystycznym, w okolicach �wi�t Bo�ego Narodzenia i Wielkanocy, tury�ci indywidualni powinni dokona� rezerwacji miejsca w hotelu z du�ym wyprzedzeniem. Zaj�te s� w�wczas wszystkie pokoje, nawet w ma�ych hotelikach. Camping jest jak dot�d niezbyt popularny. Istnieje wprawdzie kilka o�rodk�w tego typu, ale ich standard jest bardzo niski. W wi�kszo�ci du�ych miast znajduj� si� schroniska m�odzie�owe, nale�y jednak posiada� odpowiedni� legitymacj�.

Alkohol

��� Egipcie religi� pa�stwow� jest islam, tote� istniej� tu ograniczenia w sprzeda�y alkoholu. W hotelach mi�dzynarodowych, du�ych restauracjach i kilku punktach posiadaj�cych licencj� serwuje si� b�d� sprzedaje egipskie wino lub piwo.

Bakszysz

��� hotlach lub restauracjach (bez wzgl�du na kategori�) nale�y zostawia� napiwki wynosz�ce 10-15% ceny us�ugi. Ponadto nale�y dawa� bakszysz za ka�d�, nawet niewielk� us�ug� nie tylko personelowi w hotelach, taks�wkarzom, w�a�cicielom �odzi, doro�ek i wielb��d�w, ale tak�e obs�udze w meczetach, �wi�tyniach i grobowcach, kt�ra usi�uje zas�u�y� na napiwek pokazuj�c na przyk�ad miejsce, z kt�rego najlepiej zrobi� zdj�cie ciekawego obiektu. Zazwyczaj wystarcza r�wnowarto�� 0,5-1,5 dolara. Bardzo cenione s� upominki w postaci d�ugopis�w lub kolorowych mazak�w i ka�dy turysta powinien si� w nie zaopatrzy�. Nie nale�y dawa� pieni�dzy dzieciom prosz�cym o bakszysz.

��� akszysz jest powinno�ci� spo�eczn� i powinni dawa� go wszyscy, kt�rych na to sta�. Drobne us�ugi, niekoniecznie zwi�zane z obs�ug� turyst�w, s� op�acane w ten spos�b. Stwarza to wielu ludziom nisko zarabiaj�cym mo�liwo�� uzyskania dodatkowych dochod�w maj�cych dla nich bardzo istotne znaczenie.

Banki

��� anki maj�ce swe oddzia�y w mi�dzynarodowych hotelach w Kairze oraz w porcie lotniczym czynne s� przez ca�� dob�. Pozosta�e otwarte s� pon.-czw. 9.30-12.30, w niedz. 930-12.

Targowanie si�

��� argowanie si�, w Europie dopuszczalne jedynie na pchlim targu, w Egipcie stanowi element codzienno�ci. Dobry klient powinien mie� twarz pokerzysty, nigdy nie ujawnia� zbytniej ch�ci nabycia danego towaru czy us�ugi, pozostawa� niewzruszony na lamenty sprzedawcy, by� cierpliwy jak Budda. Nale�y najpierw zapozna� si� z cenami obowi�zuj�cymi w Egipcie, nim ruszy si� do ataku. Niekiedy dobrze jest posiada� pewne umiej�tno�ci aktorskie: udawa� zniech�cenie, rezygnacj� z zakupu. Targowanie si� powinno zmienia� zwyk�e zakupy w pewien rytua�, wr�cz zabaw�. W Europie nie ma ju� takich mo�liwo�ci.

C�o i przepisy importowe

��� a�dy podr�ny przy wje�dzie otrzymuje deklaracj� celn�, ale jest ona p�niej rzadko sprawdzana. We w�asnym interesie nale�y j� wype�ni� i poprosi� o piecz�tk�, je�li chce si� wywie�� z Egiptu wi�cej ni� 500 dolar�w. Nale�y zg�osi� ww�z kamery wideo, co powinno by� odnotowane w paszporcie. Nie wolno wwozi� do Egiptu i wywozi� sumy przekraczaj�cej 20 funt�w egipskich. Mo�na wwie�� bez c�a 200 sztuk papieros�w lub 25 cygar, lub 200 g tytoniu, 1 litr alkoholu oraz rzeczy osobiste. Po wyl�dowaniu na kairskim lotnisku mo�na dokona� zakup�w w tutejszym sklepie wolnoc�owym. Je�li zamierzacie wjecha� do Egiptu w�asnym samochodem, powinni�cie mie� mi�dzynarodowe prawo jazdy, mi�dzynarodow� kart� rejestracyjn� samochodu oraz Carnet de Passage en Dnuane, kt�ry pozwala na wjazd samochodem bez konieczno�ci op�acania c�a. Nie udziela si� zezwole� na wjazd samochod�w terenowych i samochod�w z silnikiem diesla. Nie trzeba posiada� Camet de Passage o ile: 1) ma si� potwierdzon� rezerwacj� na powr�t na pok�adzie statku armatora Adriatica i nie zamierza si� pozosta� w Egipcie d�u�ej ni� 4 tygodnie, a tak�e nie planuje si� wycieczki do kt�rego� z pa�stw s�siednich; 2) w samochodzie jad� co najmniej 2 osoby (w przypadku motocykla wystarcza jedna osoba); 3) poda si� adresy umo�liwiaj�ce kontakt w Egipcie, personalia kierowcy oraz szczeg�owe informacje o samochodzie i planowanej trasie podr�y po kraju. Przed rozpocz�ciem podr�y nale�y zasi�gn�� informacji w organizacji zajmuj�cej si� turystyk� samochodow�. W Egipcie wszelkie przepisy zwi�zane z wwozem samochod�w s� �ci�le przestrzegane, by zapobiec nielegalnemu importowi. W przypadku jakichkolwiek k�opot�w z w�adzami celnymi pomocy udzielaj� angloj�zyczni agenci obs�ugi turyst�w egipskiego Automobilklubu ATCE w ALeksandrii, tel. 5481494/95.

Elektryczno��

��� api�cie w sieci wynosi 220 V, ale w przypadku gniazd z uziemieniem trzeba mie� specjalne wtyczki. Koniecznie nale�y zaopatrzy� si� w latark�, poniewa� zdarzaj� si� wy��czenia pr�du zar�wno w hotelach, jak i �wi�tyniach czy grobowcach, cz�sto bardzo �le lub wcale nie o�wietlonych. Warto r�wnie� zabra� ze sob� ma�y stabilizator napi�cia.

�wi�ta/kalendarz

��� Egipcie istniej� trzy r�ne kalendarze: ksi�ycowy kalendarz islamski licz�cy czas od roku hid�ry, to jest wyjazdu Mahometa do Medyny, co nast�pi�o w 622 roku naszej ery; kalendarz julia�ski u�ywany w ko�ciele koptyjskim, licz�cy czas od roku 284 naszej ery, czyli od roku koronacji Dioklecjana, wielkiego prze�ladowcy chrze�cijan; oficjalny kalendarz gregoria�ski. Daty wielkich �wi�t islamskich ustalane s� wed�ug kalendarza ksi�ycowego: trzy dni �wi�t przypadaj� na zako�czenie miesi�ca postu, ramadanu. Jest to tak zwany Ma�y Bajram, Id al-Fitr, w tym czasie wszyscy obdarzaj� si� prezentami, odwiedzaj� krewnych, przygotowuj� wystawne przyj�cia. 70 dni p�niej, w miesi�cu pielgrzymki, obchodzi si� trzydniowe �wi�to Id a1-Adha (�wi�to Otiary), zwane Du�ym Bajramem. Zabija si� z tej okazji jagni�, wymienia prezenty, przygotowuje r�ne smako�yki. Mulid an-Nabbi (urodziny Proroka, w trzecim miesi�cu kalendarza islamskiego, obchodzi si� razem ze �wi�tem lokalnego �wi�tego, patrona miasta czy wsi. Wierni gromadz� si� w�wczas na wsp�ln� modlitw� i recytacj� werset�w Koranu, organizowane s� barwne kiermasze, na kt�rych sprzedaje si� r�nego rodzaju s�odko�ci. Ko�ci� koptyjski obchodzi takie same �wi�ta jak inne ko�cio�y chrze�cija�skie - zgodnie z rokiem ko�cielnym - cho� przypadaj� cz�sto w innym terminie: Bo�e Narodzenie przypada na 6/7 stycznia, Wielkanoc obchodzi si� po 5 kwietnia, uwa�anym w Ko�ciele wschodnim za pocz�tek wiosny, Zielone �wi�tki wypadaj� 12 lipca. Koptyjski Poniedzia�ek Wielkanocny wypada w tym samym dniu, w kt�rym obchodzi si� �wi�to wiosny, Shamm an-Nasim (dos�ownie: zapach wiosennego wiatru). Koptowie i muzu�manie zabieraj� koszyki z r�nymi przysmakami i udaj� si� na piknik. Inne �wi�ta pa�stwowe to: 1 stycznia, 22 lutego (Dzie� Jedno�ci), 25 kwietnia (powr�t Synaju do macierzy), 1 maja, 18 kwietnia (wycofanie si� oddzia��w brytyjskich), 23 lipca (rocznica Rewolucji), 6 pa�dziernika (inwazja na Synaj), 24 pa�dziernika (Dzie� Suezu), 23 grudnia (Dzie� Zwyci�stwa).

Filmowanie i fotografowanie

��� gipt jest rajem dla fotograf�w, ale nale�y koniecznie przestrzega� kilku pisanych i niepisanych zasad: nie wolno fotografowa� obiekt�w wojskowych, most�w, port�w. Fotografowanie wn�trz wi�kszo�ci egipskich grobowc�w, �wi�ty� i muze�w mo�liwe jest jedynie po wniesieniu stosownej op�aty (nie wolno u�ywa� lampy b�yskowej). Bilety uprawniaj�ce do fotografowania lub filmowania kamer� wideo mo�na zwykle kupi� w kasie przy wej�ciu na teren obiektu zabytkowego (wyj�tkiem s� Teby Zachodnie). Je�li chcecie sfotografowa� jak�� osob�, powinni�cie najpierw spyta� j� o pozwolenie. Najzwyklejszy gest pozwoli pokona� barier� j�zykow�! Nie zaszkodzi tak�e niewielki napiwek, szczeg�lnie je�li zostaniecie o niego poproszeni. Nie fotografujcie slums�w ani biedoty, poniewa� mo�ecie w ten spos�b obrazi� uczucia ludzi i spowodowa� wrog� reakcj�. Materia�y fotograficzne dobrej jako�ci mo�na kupi� w o�rodkach turystycznych, g��wnie w Kairze. Lepiej jednak zaopatrzy� si� w dostateczn� ich ilo�� przed podr�, aby unikn�� k�opotu w jakim� odleg�ym miejscu.

Jedzenie i napoje

��� topie� higieny w du�ych miastach i o�rodkach turystycznych jest zadowalaj�cy. Nale�y jednak uwa�a� i nie je�� owoc�w ze sk�rk�, surowych warzyw, majonezu i lod�w.� Woda w kranach jest czysta i bezpieczna, ale tak silnie chlorowana, �e trudno j� pi�. Najlepiej zaopatrzy� si� w wod� mineraln�.

Przewodnicy

��� szystkie biura i agencje turystyczne w wi�kszych miastach dysponuj� wykwalifikowan� kadr� przewodnik�w. W Kairze mo�na znale�� przewodnika przed Muzeum Egipskim. Ma on z regu�y licencj� na oprowadzanie wycieczek po ca�ym mie�cie. Wi�kszo�� przewodnik�w m�wi dobrze po angielsku, niekt�rzy znaj� tak�e francuski i w�oski, nieliczni m�wi� po niemiecku.

J�zyk i pismo

��� ficjalnym j�zykiem Egiptu jest literacki arabski u�ywany w urz�dach, modlitwie i �rodkach masowego przekazu. Ludno�� m�wi potocznym j�zykiem egipsko-arabskim. Alfabet arabski sk�ada si� z 28 liter; pisze si� od strony prawej do lewej. Cyfry arabskie wygl�daj� inaczej ni� te, kt�re my nazywamy arabskimi i pisane s� tak, jak robimy to my, od lewej do prawej. Warto si� ich nauczy�, by m�c odczyta� ceny towar�w w sklepach. Najlepszym �wiczeniem jest pr�bowanie odczytywania numer�w rejestracyjnych samochod�w pisanych r�wnocze�nie cyframi arabskimi i europejskimi.

Poczta

��� isty i kartki pocztowe najlepiej wrzuca� do skrzynki w hotelu (znaczki mo�na zwykle kupi� w sklepach sprzedaj�cych poczt�wki). Skrzynki pocztowe koloru niebieskiego s�u�� do wrzucania korespondencji lotniczej zagranicznej, czerwone do list�w krajowych. Poczta G��wna w Kairze mie�ci si� przy Midan Ataba 15 i czynna jest codziennie od 18.00 do 20.00.

Godziny otwarcia

��� rz�dowym dniem wolnym od pracy jest pi�tek, ale dotyczy to jedynie biur, urz�d�w i bank�w. Wi�kszo�� sklep�w jest otwarta, przynajmniej od godz. 14 (po modlitwach pi�tkowych). Wielu ludzi interesu, towarzystwa mi�dzynarodowe i wyznawcy religii koptyjskiej zamykaj� swe sklepy w niedziel�. W tym dniu nawet bazary wygl�daj� jak wymar�e (w pi�tek - przeciwnie!). Sobota bywa dniem weekendu zar�wno dla muzu�man�w jak chrze�cijan. Godziny pracy od poniedzia�ku do czwartku to: 9.00-19.00 zim� (w czwartki 20.00), 9.00-13.30 i 17.00-20.00 latem (21.00 w poniedzia�ki i czwartki). Sklepy spo�ywcze bywaj� otwarte nawet do p�nego wieczoru. Wi�kszo�� atrakcyjnych dla turyst�w miejsc mo�na zwiedza� od rana do godziny 16.00 lub 17.00. Du�e muzea s� zwykle otwarte codziennie od 9.00 do 17.00, mniejsze od 9.00 do 13.00. W pi�tki zamyka si� je na dwie godziny modlitwy o 11.00 lub 11.30. W ramadanie obowi�zuj� inne godziny otwarcia, nale�y wi�c zasi�gn�� informacji na miejscu.

Apteki

��� pteki dysponuj�ce du�ym wyborem lek�w mo�na znale�� niemal na ka�dym kroku. Wiele lek�w znanych na ca�ym �wiecie kupuje si� bez recepty, a wielkie koncerny farmaceutyczne produkuj� je b�d� w Egipcie, b�d� dla tego kraju. Je�li poszukujecie jakiego� okre�lonego leku, powinni�cie poda� przynajmniej nazw� jego sk�adnik�w aktywnych, poniewa� u�ywane w handlu nazwy mog� by� inne.

Prasa

��� gipskie dzienniki Al-Ahram i Akhbar al-yaum wydawane s� jedynie w j�zyku arabskim. W Kairze mo�na jednak kupi� wychodz�c� codziennie po angielsku Egyptian Gazette i po francusku Le Progrds Egyptien. Zamieszczaj� one na kilku stronach kr�tkie informacje o najwa�niejszych wydarzeniach politycznych, kulturalnych i sportowych. Bardziej obszerny, maj�cy wi�cej informacji jest Middle Eaast Time's Egypt. W wydawanym po angielsku miesi�czniku Cairo Today znale�� mo�na ciekawe artyku�y o sztuce i kulturze, kalendarium wydarze� oraz spis po�ytecznych dla turysty adres�w. We wszystkich du�ych hotelach mo�na kupi� pras� zagraniczn�, cho� wi�kszy jej wyb�r znajdziecie w kiosku z gazetami przy Midan Tal at Harb w Kairze.

Ceny

��� orzystny dla turyst�w z Europy kurs wymiany walut sprawia, �e Egipt jest krajem tanim. W 1990 roku zosta�y jednak bardzo podwy�szone op�aty wst�pu do atrakcyjnych miejsc turystycznych. Bilet mo�e kosztowa� od 3 do 10 dolar�w ameryka�skich, ale prosimy pami�ta� o kosztach utrzymania i konserwacji egipskich zabytk�w. Studenci posiadaj�cy Mi�dzynarodow� Legitymacj� Studenck� maj� prawo do zni�ki. Zni�ek udzielaj� tak�e Egipskie Koleje Pa�stwowe (opr�cz kompanii Wagon Lits), nale�y stara� si� o nie w Kairze, ale zabiera to ogromnie du�o czasu.

Zakupy

��� gipt jest rajem dla mi�o�nik�w pami�tek, co ma swoje dobre i z�e strony. Zwyczajem wschodnim nale�y targowa� si� o cen�. Jest to rodzaj gry i trzeba po�wi�ci� na to sporo czasu. Reszta jest kwesti� intuicji i talentu kupieckiego. Klasyczne pami�tki to: miedziane i mosi�ne przedmioty, takie jak grawerowane lub inkrustowane tace, �wieczniki, lampy, dzbany i talerze; wspania�e wyroby z drewna inkrustowanego macic� per�ow�, takie jak szkatu�ki, pude�ka szach�w, talerze do powieszenia na �cianie. Czasem mo�na znale�� plecionkow� krat� maszrabii niezbyt du�ych rozmiar�w (eleganck� ram� lustra lub parawan), dywany o pi�knych geometrycznych wzorach lub z naiwnymi scenami ukazuj�cymi �ycie na wsi. Zwykle pochodz� z warsztat�w ko�o Gizy (Harraniya i Kirdasa), ale znale�� je mo�na wsz�dzie, nawet na Synaju.

��� anio mo�na kupi� wyroby ze sk�ry wielb��dziej lub wo�owej (paski, torby, buty, pufy), nale�y jednak zwr�ci� uwag� na ich jako��. Wsz�dzie jest z�ota i srebrna bi�uteria w r�nych kszta�tach i cenie. Uznaniem ciesz� si� ozdoby wykorzystuj�ce motywy sztuki staro�ytnej, takie jak skarabeusze, znaki �ycia anch, kartusze, w kt�re w sklepie wpisz� nam znakami hieroglificznymi nasze imi�. Mo�na sobie zam�wi� egipsk� galabij� - si�gaj�c� kostek koszul� noszon� tradycyjnie przez m�czyzn - kt�r� krawiec uszyje nam w ci�gu jednego dnia. Mo�na te� kupi� robione dla turyst�w bawe�niane koszulki z hieroglifami lub innymi motywami egipskimi oraz podomki o kroju galabii. L�ni�ce cekinami, kolorowe szaty do ta�ca brzucha mog� nam si� przyda� w karnawale. Sprzedawcy pachn�cych esencji i olejk�w s� prawdziwymi mistrzami w swoim fachu, a kupowanie czegokolwiek w ich przesyconych wszelkimi woniami kramach jest ceremoni�, kt�rej nie mo�na omin��. Podobn� przyjemno�� sprawi wszystkim kupowanie przypraw. Wsz�dzie spotkacie sprzedawc�w papirus�w malowanych w r�ne motywy z epoki faraon�w. W wielu sklepach sprzedaj�cych tego typu pami�tki (szczeg�lnie w okolicy piramid w Gizie) urz�dzane s� pokazy robienia papirusu z �odyg ro�linnych, tak jak robili to staro�ytni Egipcjanie. Znacznie ta�sze s� obrazki malowane na li�ciach bananowych lub trzcinie cukrowej, ale �atwo si� �ami�. Wsz�dzie te� oferuje si� turystom "antyki" (gwarantujemy, �e maj� co najmniej trzy dni), ale ww�z i wyw�z prawdziwych zabytk�w licz�cych sobie ponad 100 lat jest prawnie zakazany. W Kairze i Luksorze s� antykwariusze maj�cy zezwolenie na handel antykami, u kt�rych mo�na tak�e kupi� dobre kopie r�nych dzie� sztuki.

Sport

��� lubionym sportem Egipcjan jest pi�ka no�na. Je�li te� za ni� przepadacie, powinni�cie zobaczy� w akcji jedn� z egipskich dru�yn, najlepiej Ahly lub Zamalek w czasie gry na stadionie. Wiele luksusowych hoteli ma w�asne korty tenisowe, w Kairze jest tak�e publiczne pole golfowe znajduj�ce si� w pobli�u piramid. W Kairze i Luksorze mo�na tak�e poje�dzi� konno. Mi�o�nicy sport�w wodnych i nurkowania znajd� w Egipcie prawdziwy raj. Potrzebny sprz�t mo�na wynaj�� w klubach p�etwonurk�w.

Telekomunikacja

��� s�ugi telefoniczne i pocztowe s� w Egipcie oddzielone. Publiczny telefon trudno znale��, ale mo�na zawsze zadzwoni� z hotelu, kawiarni czy kiosku. W oddzia�ach Urz�du Telekomunikacji po��czenia mi�dzynarodowe otrzymuje si� bez d�ugiego oczekiwania. Mo�na tam tak�e nada� telegram lub teleks (teleksy jedynie w du�ych miastach). G��wnie oddzia�y w centrum Kairu - czynne ca�� dob� - znajduj� si� przy ulicach: Sh. Adli, Sh. Rttrnsis i Sh. al-Alti. W ka�dym du�ym hotelu mo�na zam�wi� rozmow� mi�dzynarodow� lub nada� teleks, ale cena za us�ug� jest znacznie wy�sza ni� w rozm�wnicy publicznej.

Telewizja i radio

��� Egipcie s� trzy kana�y telewizyjne. Na kanale 2 nadawane s� dwa razy dziennie wiadomo�ci: w j�zyku angielskim o 20.00 i francuskim o 19.00. Europejskie Radio Kair nadaje po angielsku wiadomo�ci o 7.30, 14.30 i 20.00; po francusku o 8.00 rano, 14.00 oraz 21.00; po niemiecku o 6.00.

Czas

��� �nica mi�dzy czasem w Egipcie a czasem �rodkowoeuropejskim GMT wynosi +2 godziny i utrzymuje si� przez ca�y rok, poniewa� ostatnio wprowadzono w Egipcie czas letni.

EGIPT Gunter Nelles

.:|| Kontakt || Pytania || Mapa strony || Index || Reklama  ||:.